zondag 27 januari 2013

Relikwie (17): Aartsbroederschap Onze Lieve Vrouw van Rust

In de rijke Roomse traditie speelden ook minder religieuze drijfveren een rol. Sommige plaatsen wilden meeprofiteren door zich als bedevaartsoord op de kaart te zetten. Dat is volgens mij het geval met de vlek Heppeneert waar deze Aartsbroederschap op 14 maart 1893 door paus Leo XIII werd ingesteld.

Ik heb helaas niet de bijbehorende medaille in mijn bezit. Wel drie prentjes waarvan er een de naam van mijn tante Regine bevat die op 27 juli 1932 is aangenomen in deze Aartsbroederschap.

Opmerkelijk is dat ik een prentje heb dat gedateerd is, tenminste de tekst die er op staat, op 21 april 1890, dus nog voordat de broederschap kerkelijk erkend was. Het derde prentje bevat de tekst van de litanie ter ere van O.L. Vrouw van Rust en stamt uit 1916.

De gebeden die de leden van O.L. Vrouw van Rust baden kwamen ten goede aan een scala aan kwalen. In het prentje staat dat de bezoekers van het bedevaartsoord bidden voor de genezing van schrei- en stuipzieke kinderen, in en buiten slaap aangedaan door beroerten en andere kwalen.

O.L. Vrouw van Rust is patrones van de slaap. Dat mag geen verbazing wekken. De gebeden voor haar waren heilzaam voor hoofd- en tandpijn, zenuwziekte, krankzinnigheid en alle lichamelijke kwalen die de rust benemen.
Maar dat was niet alles. De zonde was overal en lag voortdurend op de loer, ook als je er niet op rekende, dus hielpen de gebeden ook om des nachts van alle kwade droomen en bekoringen beschermd te zijn, en vooral om de rust van het geweten tegen de scrupules te bewaren en eens eene rustige en zalige dood te mogen sterven. Eigenlijk bittere noodzaak voor elke gelovende sterveling.

zondag 20 januari 2013

Relikwie (16): Onze Lieve Vrouwe in 't Zand

Onze Lieve Vrouwe in 't Zand is een beeld dat wordt aanbeden in Roermond. Het beeldje wordt bewaard in de kapel in 't Zand.

De bedevaart naar Onze Lieve Vrouwe van Roermond bestond al in 17e eeuw.

Het beeldje is vervaardigd in een atelier in Mechelen en gemaakt rond het jaar 1500. Als enige van de Nederlandse genadebeelden heeft Maria in dit beeld een soort tulband in plaats van een kroon. Later is daar bovenop een zilveren kroon geplaatst.

vrijdag 18 januari 2013

De Elfstedentocht van 1943

Het is weer zover. De winter slaat toe en de elfstedenkoorts volgt kort daarna. Hoewel het er waarschijnlijk weer niet van gaat komen. Zo hoort dat namelijk bij de Elfstedentocht: het moet een bijzonder evenement en speciale wedstrijd blijven.
Er zijn alternatieven, de elfstedentocht op de fiets en te voet! Jawel. Er is een heuse website van de wandelvariant die beweert dat de Elfstedentocht wandeling al bestaat sinds 1946. Maar dat is in ieder geval niet waar.

In 1940, 1941 en 1942 was er een Elfstedentocht, voor schaatsers. Dat inspireerde drie dames in 1941 om deze tocht te gaan wandelen. Ik vond een artikel van 28 juli 1941 waarin drie Friese dames de eersten (?) waren die, omdat de Nijmeegse Vierdaagse niet doorging, besloten de Elfstedentocht te gaan wandelen. Ze liepen de afstand in vijf dagen. Een dag later stond er een uitgebreid artikel in over de etappes en de belevenissen van de dames. Het jaar daarop is er wederom gewandeld.

De Leeuwarder Wandelsport Vereeniging reikte na voltooiing van deze wandeltocht in 1943 prachtige diploma's uit voor de wandelaars.
In de kranten van dat jaar woedde een korte discussie over deze wandeltocht. De heer D. v.d. Velde had de tocht van 210 km in juni 1943 in drie dagen gelopen. Vervolgens deed Jan Zeegers dat begin juli dunnetjes over en liep de hele tocht in twee dagen. De Friesche Courant noemde dat een nieuw record. Daartegen kwam de Nederlandschen Wandelsportbond in het geweer en verkondigde dat wandelen geen records kende. Het bestuur verklaarde vervolgens dat de hele tocht door mannen in minimaal 4 dagen en door dames in minimaal 5 dagen gelopen moest worden.

Mijn tante Fien was een sportief type. Ze was voor de oorlog al actief als wandelaarster. Ik heb foto's van haar deelname aan de Nijmeegse Vierdaagse in 1938 en 1939. Zoals ik hiervoor al zei ging tijdens de oorlog de Vierdaagse niet door. Misschien om toch een fikse wandeling in de zomer te doen nam ze in 1943 deel aan de Elfstedentocht te voet. Of was zij de Tilburgse dame die ook al in 1942 mee had gelopen? Hoe dan ook, ze haalde er zelfs de Friesche Courant mee! Blijkbaar waren er negen Tilburgse wandelaars actief in Friesland.

Tante Fien volbracht deze tocht in de vijf dagen die er voor stonden. Prachtig succes natuurlijk! Het diploma is een juweeltje en ik ben blij dat het de jaren goed heeft doorstaan. Bijna 70 jaar na dato is het tijd om mijn sportieve tante een digitale pluim te geven!

Voor alle duidelijkheid: in 1943 is er GEEN Elfstedentocht geschaatst!

[Op beide foto's (1938 en 1939) loopt mijn tante Fien helemaal rechts]

zondag 13 januari 2013

Relikwie (15): Theresia van Liseux

Theresia Martin werd op 2 januari 1873 geboren in Alencon in Frankrijk. Zij stierf heel jong, op 24 jarige-leeftijd, aan tuberculose. Zij was 15 jaar oud toen ze intrad bij de orde van de ongeschoeide Karmelietessen in Lisieux. Die plaats ligt in Normandië. Vanwege haar jonge leeftijd had ze toestemming nodig van de Paus om te mogen intreden. In het jaar voor haar overlijden is ze begonnen op aandringen van haar uster die op dat moment overste van het klooster in Lisieux was, met het opschrijven van haar levensverhaal. Dat boek, Histoire d'une âme (Het verhaal van een ziel), was en is een klinkend succes en in meer dan 40 talen vertaald.

Theresia van Lisieux, zoals ze bekend staat, werd in 1923 zalig verklaard en in 1925 heilig. In Lisieux is een monumentale basiliek gebouwd ter ere van haar.
Vanwege haar geschrift heeft paus Johannes Paulus II haar, als derde vrouw, uitgeroepen tot kerkleraar in 1997.

Een bekende uitspraak van haar is: "Ik wil het rozen (daarmee bedoelde ze: zegeningen) laten regenen op aarde". Op afbeeldingen zien we haar als karmelietes die een crucifix en rozen tegen de borst houdt. Theresia van Lisieux werd de patrones van missionarissen en het missiewerk.
Dat verklaart waarom ik zoveel verschillende relikiwieën van haar in bezit heb. Heeroom was als missionaris actief in Nieuw-Guinea. Werken daar was niet van gevaar ontbloot en een beschermheilige kon geen kwaad!

Ik heb ook nog twee draagbeeldjes van Theresia in bezit. Het ronde medaillonnetje bevat een stukje stof van het kleed waar haar botten (of lichaam) in heeft gezeten.

In 2010 ben ik er met L. geweest en heb de Theresiaroute gelopen in Lisieux.

zondag 6 januari 2013

Relikwie (14): Zr. Ferdinandus

Misschien wel de merkwaardigste relikwie die ik bezit is een stukje stof van de voorschoot van zuster Ferdinandus. Ja, Ferdinandus. Niet Ferdinanda. Zoeken in Google leverde twee mogelijkheden op, maar niets zegt dat zij het ook daadwerkelijk zijn. Een heilige zuster Ferdinandus is er niet, anders was die ongetwijfeld opgedoken.

De eerste is zuster Ferdinandus die werkzaam was in Indonesië voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Haar wereldlijke naam was Jo van Noort. Zij was lid van de orde van Zusters van de Voorzienigheid die zich ontfermden over wezen. Omdat mijn Heeroom in Nieuw-Guinea werkte voor en na de oorlog ligt daar een mogelijke link.

Een tweede optie is een lid van de Orde van de Zusters van Liefde in Tilburg, namelijk Petronella C.H. Elshout die als kloosternaam zuster Ferdinandus had gekozen. Zij overleed in 1959.
Waarom dit relikwie van belang is heb ik niet kunnen achterhalen.