maandag 7 september 2009

Mark Mazower – Thessaloniki, stad van geesten 1430-1950

Dit is een lijvig boek met notenapparaat en verklarende woordenlijst. Daarmee is de toon gezet wat mij betreft. Het heeft kenmerken van een wetenschappelijke studie en zo leest het ook voor een deel. Van de andere kant is het gewoon een boek over een stad met een heleboel feitelijkheden die door bronvermeldingen wordt gestaafd. Niks mis mee.

Toch heeft het lezen van dit boek mij een hele lange tijd gekost. Het is in deze vakantie eindelijk gelukt omdat ik er nu tijd voor heb genomen. Het is geen nachtkastjeboek dat je voor het slapen gaan nog even openslaat en dan wat pagina's leest. Daarvoor is het te ingewikkeld en gecompliceerd. Dat ligt niet aan de schrijfstijl van Mazower maar eerder aan de bewogen geschiedenis van Thessaloniki.

Wat een verleden. In deze tijd van multiculturele samenlevingen en toenemende spanningen tussen bevolkingsgroepen binnen en buiten Europa is het goed te lezen dat deze problematiek niet op zichzelf staat.
Sterker nog: het is van alle tijden. Dat wisten we natuurlijk al lang, want niets is nieuw in de geschiedenis van mensen.

Thessaloniki is een thuis geweest voor allerlei volkeren die daar in de loop der eeuwen terecht zijn gekomen. Geweldig om dat te lezen. Zo dichtbij en tegelijkertijd weet je zo weinig van zo'n stad. Wist de lezer van dit stuk dat deze stad pas sinds 1912 tot Griekenland behoord? Eeuwenlang daarvoor was het Turks met een hele grote Joodse gemeenschap.
In dat opzicht is zo'n boek verhelderend: hoe weinig weet ik eigenlijk van mijn eigen continent? Hoe weinig heb ik in het verleden geleerd van de Arabische invloed in Europa, behalve dat die te vuur en te zwaard bestreden moet worden vanaf 712 tot en met heden.
En is het niet schrijnend dat in een stad als Thessaloniki het Turkse verleden wordt ontkend en nauwelijks aandacht krijgt, terwijl dat een hele vormende periode in de stadsgeschiedenis is geweest. Wat is toch die weerzin tegen islam en moslims die zo diepgebakken in ons zit terwijl er nauwelijks redenen voor te noemen zijn.

In dat opzicht is dit boek en eyeopener en en aanrader. Je moet wel geduld hebben en tijd om het in een redelijke tijdspanne uit te lezen. Dat is me niet gelukt, maar het is wel een boek dat ik niet licht zal vergeten voor wat betreft de inhoud. Ik heb het al in diverse gesprekken te berde gebracht omdat het me zo verraste dat ik zo weinig van deze geschiedenis (die niet alleen voor Thessaloniki geldt) wist en vooral dat ik me er zo slecht van bewust ben dat ook mijn geschiedenisonderwijs erg westers gekleurd is geweest. Ik moet nog veel leren.

Dank je Catarina Tzouridou dat je me dit boek cadeau hebt gedaan

Geen opmerkingen: