Hilary Mantel - Het boek Henry

Dit boek is het vervolg van Wolf Hall waarover ik al eerder schreef. Deze opvolger is een stuk dunner dan Wolf Hall was. Met iets meer dan 400 pagina's een lekker behapbaar boek.

Dit boek beschrijft de opkomst en vooral de ondergang van Anne Boleyn, de tweede vrouw van Henry de 8ste. Opnieuw vanuit het perspectief van Thomas Cromwell, de vertrouweling van de koning. Hij is ook archiefmeester in het boek en dat is voor mij als archivaris natuurlijk een enorme pré!
Opnieuw is het de stijl van Mantel die me makkelijk voor haar boek wint. Los van het buitengewoon interessante inkijkje in het gekonkel en de achterkamertjes van het vroeg 16de eeuws Engelse hof. Zij schrijft in een vloeiende stijl en dat maakt de complexiteit van het verhaal goed te verteren.
Ingewikkeld is het namelijk wel. Een keur aan personages komt voorbij met ieder hun eigen belang of belangetje. En dan lees je in het nawoord dat ze voor de overzichtelijkheid er nog een aantal niet heeft opgenomen in het boek. Dank je Hilary! De lijst met belangrijkste personages achterin het boek kan dan ook soelaas bieden voor wie de draad even kwijt is geraakt.

Het boek beschrijft dus de wisseling van de wacht aan het hof. Het begint in Wolf Hall (de plaats, niet het boek!) bij de familie Seymour die de volgende vrouw van koning Henry VIII gaat leveren. Het is die wisseling van de wacht die het aantal personages ineens verdubbeld omdat de Seymours langzaam in het boek opkomen terwijl de Boleynen het noodlot niet kan ontgaan. Maar ze spelen nog wel een rol. Het overlijden van Henry's eerste vrouw, Catharina van Aragon, maakt weer een heel ander scala aan belangen en intriges mogelijk.

Boeiend is en blijft de rol van Cromwell. In beide boeken is zijn invloed en macht voelbaar, maar in die staatsvorm met een bijna absoluut vorst en een heleboel gegadigden om het stokje over te nemen als het om het verdelen van de buit gaat, loop je eigenlijk voortdurend spitsroeden.
Cromwell heeft de koning in dit boek steeds aan zijn zijde, voornamelijk omdat hij er steeds opnieuw in slaagt om de wensen van de koning aan te voelen en te begrijpen uit de hints en zinspelingen die hij krijgt. Zolang je daarin maar slaagt en de knopen voor de koning doorhakt zonder dat er teveel spetters op hem terechtkomen, ben je in genade. Dan is the sky the limit. Die machinaties, met op de achtergrond een groeiende onvrede onder de edelen aan het hof dat hij, Cromwell, zo'n vooraanstaande rol vervult zonder zelf van adel te zijn, zijn intrigerend en boeiend beschreven.

Het derde en laatste deel is in voorbereiding en heeft als titel: The Mirror and the Light. Daarin zal Cromwell ongetwijfeld het onderspit delven. Tegen sommige krachten is niemand opgewassen.
Ik ga het lezen!

Hilary Mantel - Wolf Hall

Opmerkelijk: het verhaal speelt zich helemaal niet af in of rond Wolf Hall. Die residentie van de familie Seymour vormt onderwerp van het slot van boek. Na 660 pagina's komt er een afspraak om 5 dagen in Wolf Hall te vertoeven. Einde boek.

Dit boek gaat over het leven en functioneren van Thomas Cromwell, vertrouweling en kanselier van Thomas Wolsey, kardinaal, aartsbisschop van York en kanselier en daardoor vertrouweling van koning Henry VIII. Het boek sluit naadloos aan bij de serie De Tudors die enkel jaren op de Nederlandse televisie is uitgezonden en die ik met interesse heb gevolgd. Sommige scenes kwamen bij het lezen van dit boek weer helder terug.
Het levensverhaal van Thomas Cromwell is interessant leesvoer. De schrijfstijl van Mantel is prima en die combinatie maakt het boek bijzonder lezenswaardig. Mijn interesse in geschiedenis en de aansluiting bij de tv serie deden de rest. Ik heb deze dikke pil in korte tijd uitgelezen. Het kostte geen moeite om telkens de draad weer op te pakken. De vakantie bood een uitgelezen mogelijkheid om dit werk te verslinden.
Cromwell is een fascinerende figuur die van lage komaf door handig opereren, inspelend op situaties en kansen grijpend opklom tot de belangrijkste persoon in 16de eeuws Engeland. Zoals nu wel wordt beweerd dat de ambtenaren op ministeries hun ministers regelmatig de baas zijn omdat zij vele jaren werkzaam zijn op een departement en daarmee beter het klappen van de zweep kennen dan de ministers die soms maar enkele jaren hun ambt uitvoeren en in feite voorbijgangers zijn. Thomas Cromwell was eigenlijk de hoogste ambtenaar van het land en manoevreerde zichzelf in die positie door een fijn spel van belangenverstrengeling en goede keuzes op de juiste momenten. Hij leende de machtigen geld, kende daarmee hun kwetsbaarheid, maar loste tegelijkertijd hun geldproblemen op en dat maakte hem ook populair. Zijn kunde op het gebied van de rechtsgeleerdheid, zijn fenomenale netwerk en zijn vermogen om de juiste dingen te zeggen op een manier die de ander bijna altijd aansprak of tenminste liet denken dat hij zelf op het idee was gekomen, maakte hem tot een machtig man.

Het boek beschrijft de periode vanaf de onrust in het huwelijk van Henry VII met Catharina van Aragon, zijn eerste vrouw, tot de winter van 1534 wanneer Anne Boleyn, de tweede vrouw van Henry VIII, hoopt op een nieuwe zwangerschap na de geboorte van dochter Elizabeth en een miskraam.

Zoals ik al zei leest het boek als een trein. Ik had er wel moeite mee dat Thomas Cromwell als de “hij” persoon in het boek staat. Dat was wennen bij het lezen. Welke “hij” zei nou precies wat? Je bent gewend om vanuit de ik te lezen en dan is elke hij die eigenlijk een ik moet zijn lastig te onderscheiden van een hij die ook daadwerkelijk een hij is. Maar goed, dat wetende kost het wat meer moeite en oplettendheid om de woorden van Cromwell te identificeren als die van hem in gesprekken die hij met anderen voert. Een stijlkeuze die, kortom, goed te rechtvaardigen valt.

Ik raad het van harte aan, dit boek. De opvolger Bring up the bodies verscheen eerder dit jaar en die hoop ik binnenkort op de kop te tikken.