Ik heb niet alles gelezen maar ik wil er ook wel eens een gedachte op loslaten.
Alweer jaren geleden sprak ik met iemand die mij overtuigde van het feit dat afbraak in een stad bittere noodzaak is. De dynamiek van een stad bestaat nu juist voor een groot deel uit vernieuwing en niet uit het eindeloos vasthouden van wat niet meer voldoet of afgeschreven is. Moet dan alles maar onder de slopershamer verdwijnen? Nee, natuurlijk niet. Je kunt denken aan plattegronden, wegen en paden, die structuur vasthouden. In het geval van de Spoorzone wordt nu erg gefocused op het industrieel complex dat daar heeft gestaan. Alsof dat er altijd heeft gestaan. Niet dus. Er is ook nog een tijd voor het spoor. En zo gek lang geleden is dat niet. Tilburg kreeg in 1863 een station en verbinding via het ijzeren paard met Breda. De lijn werd later doorgetrokken in oostelijke richting.
De Spoorzone was voor 1863 een akkergebied. De Tilburger voedde zich met de opbrengsten van dit land. Het was ongetwijfeld hard werken, en het zat vast niet altijd mee, maar het leverde wat op. Basale levensbehoeften: voedsel.
In 1868 kwam er een werkplaats naast het station te liggen waar ruim een eeuw lang reparaties aan rijtuigen en locomotieven zijn uitgevoerd.
Teruggrijpen naar de werkplaats van de spoorwegen is dus eigenlijk al een beperking van het blikveld. Voor die tijd was het gebied een centraal akkercomplex in Tilburg. Open dus. Een park zou ook tot de mogelijkheden kunnen behoren om invulling aan het terrein te geven. Helaas levert dat geen geld op en daarmee is het waarschijnlijk geen serieuze optie. Maar de open functie heeft het gebied voor 1863 gehad tot ver voor het begin van onze jaartelling. En ruimte is nou juist iets waar we erg veel behoefte aan hebben. Grote parken in de stad, waterpartijen, kunnen een belangrijke verbindende rol spelen in een stad. Als je daarvoor zou kiezen moet je wel afstand nemen van het bewaren van (een deel van) de gebouwen. En van de structuur die er nu is. Ik heb hiervoor betoogd dat een stad dat lef moet hebben. Niet van dat kinderachtige maar eens echt iets anders doen. Dat vereist durf. Van ondernemers en bestuurders.
Toch is er een "gebouw" dat bewaard zou moeten blijven op het complex. Dat is de draaischijf. De draaischijf In Tilburg was de enige die de NS nog in gebruik had in heel Nederland. De draaischijf kan ook mooi ingepast worden in de symboliek van deze plek.
De Spoorzone ligt zoals gezegd in het decentrale hart van Tilburg. De draaischijf is gemaakt om verschillende sporen met elkaar te verbinden. Verbinden is het allerbelangrijkste in het leven van ieder mens en ook van een gemeenschap. Verbinden is niet altijd makkelijk, gaat ook niet altijd vanzelf en soms heb je daarvoor hulp nodig. Zoals een draaischijf. De Tilburgse draaischijf verbindt in totaal een stuk of 12 sporen met elkaar.
Het zou toch heel mooi zijn als de creatieve geesten in plaats van verhalen vertellen en gebouwen behouden op zoek gingen naar mogelijkheden om dat gebied verbindingen te laten leggen. In de stad zorgde het spoor voor de komst van het hoogspoor in de jaren 60 van de 20ste eeuw, voor verdeeldheid, deling, letterlijk, maar van de andere kant zorgt het spoor voor verbinding met andere plaatsen.
Maak daarbij ook een link met de digitale werkelijkheid van nu en de toekomst en je kunt er een knooppunt maken van digitale toegankelijkheid, digitale sporen, digitale verbindingen. Dat kan ook in relatie tot leisure. Theater? Concerten? Kunst? Film? Festivals? Het kan allemaal in de open ruimte.
Dus plannenmakers en bestuurders: bewaar de draaischijf en maak van het hele gebied een draaischijf die de stad sterker maakt, de stedelingen bindt en iedereen die er maar wil komen of er weg wil gaan. Geef het een functie (groen!) die hard nodig is, niet puur economische doelen dient en kies er voor om af te wijken. Maak er ook een gedurfde digitale plek van.
Sporen verbinden. Daar moet toch iets prachtigs en hemelbestormends van te maken zijn!
2 opmerkingen:
Vorige week was ik nog op het station in Tilburg, tijdens het wachten op m'n aansluiting aanschouwde ik die verlaten spoorzone (met draaischijf) en bedacht ik me: ik moet Luud z'n post daarover nog lezen.
Nooit geweten dat die draaischijf zo'n bijzondere plek innam.
Trouwens, in Waalwijk is het voormalige spoortracé dwars door de stad wel degelijk gebruikt om een park te realiseren (met als gevolg dat we er nu trots op kunnen zijn, dat we het langste park hebben; er ligt een fietsroute waar vroeger de treintjes reden).
@Christian
Dat is dan een prima voorbeeld dat Waalwijk geeft! :)
Een reactie posten