Onafhankelijk onderzoeker Ton Kappelhof liep er meteen tegen te hoop in een blogpost op "de bronnen van Clio". Hij was één van de deelnemers aan het debat. Aan de archievenkant stond Christian van der Ven, beter bekend als de digitale archivaris en al jarenlang pleitbezorger voor een meer digitale dienstverlening door archiefdiensten.
De messen werden geslepen zou je denken, maar dat was niet het geval. De zaal zat bomvol maar van enige explosiviteit was weinig te merken. Eigenlijk was er niet echt een tegenstelling. Dat wil zeggen, dat steeds meer archiefdiensten wat minder vaak open zijn, dat is een feit, maar dat daarmee de onderzoeker meteen in de knel komt, dat is zeker niet waar. Eigenlijk kon Ton Kappelhof dat ook op geen enkele manier hard maken. Zijn uitgesproken angst dat straks alle studiezalen permanent op slot gaan is een weinig realitisch scenario.
De archiefcollega's in de zaal, geconfronteerd met teruglopende subsidie door gemeenten en andere overheden, wilden niet voor hem in de bres springen. Bovendien zijn ze allemaal in meerdere of mindere mate aan het digitaliseren geslagen, hebben services opgetuigd waarmee je als klant online archiefstukken kunt laten digitaliseren om die vervolgens online te raadplegen voor je onderzoek. Allemaal met de stille hoop dat de druk op de fysieke studiezaal vermindert. En dat is ook zo.
Ton Kappelhof kwam met een verweer dat sommige van die digitale reproducties niet goed waren. En dan de kosten van het digitaliseren. Tja.
Volgens mij is er echter al lang een prima alternatief. In Tilburg, en ook bij het BHIC, kun je gewoon het gesprek aangaan als je verruiming van de toegang tot de stukken nodig hebt voor deadlines of intensief historisch onderzoek. Als je dan bovendien zelf een camera meeneemt kun je een enorme hoeveelheid archief digitaal maken en thuis of elders bestuderen. Dat lijkt me toch een prima oplossing!
Tenslotte een punt waarvan je zou hopen dat onderzoekers als Ton Kappelhof zich er tegen zouden verweren: het betalen om archieven online in te kunnen zien. Alternatief: het tijdrovend en kostbaar reizen naar archiefdiensten in den lande. Kortom: dat is wél een aantasting van de vrije beschikbaarheid van informatie. Als je een financiële drempel opwerpt voor het raadplegen van archieven. Kijk, dat is nog eens een interessant debat. Over durven kiezen.
Ton vond het wel een goed idee. Daarmee gaf hij eigenlijk de strijd op. Je wilt zo ruim mogelijke toegang tot archieven, maar als je moet betalen is het ook goed. Dat kun je als onderzoeker met onderzoekssubsidie achter je misschien wel zeggen, maar alle andere bezoekers in onze studiezalen, en dat zijn er vele malen meer, die zijn dan de dupe. Weinig solidariteit dus.
Ton Kappelhof heeft zijn bevindingen van het debat ook online gezet.
Ik vind het wel goed dat dit soort gesprekken plaatsvinden in de openbaarheid. We hoeven ons nergens voor te schamen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten