vrijdag 18 mei 2018

Een gitzwarte dag

Dat klinkt nogal dramatisch: een gitzwarte dag. Maar zo beschouw ik deze 18de mei 2018 toch wel.
Regionaal Archief Tilburg heeft 258 registers met bevolkingsinformatie offline moeten halen. Ruim 400.000 records die niet meer doorzocht mogen worden vanwege de aanstaande invoering van de Algemene Verordening Gegevensbeheer, de AVG. Ik heb er al eerder over geschreven op dit blog.

Ik ben een groot deel van mijn arbeidzame leven bezig geweest om zoveel mogelijk informatie gratis online te krijgen en te houden. Dat komt voor een belangrijk deel uit de stellige overtuiging dat een archiefdienst er is om de bewaarde gegevens zo breed mogelijk te verspreiden. Openheid van zaken geven. In de afgelopen 30 jaar waarin ik actief ben heeft zich dat ontwikkelt van een fysieke papieren raadpleging naar steeds betere en uitgebreide digitale beschikbaarstelling.
Het internet was en is een zegen voor archiefdiensten die onderzoekers van allerlei pluimage zo optimaal mogelijk in staat willen stellen om onderzoek te doen. Ruimhartig en gratis. Mensen toegang geven tot informatie die hen helpt om te ontdekken waar ze vandaan komen, een verhaal te reconstrueren over hun herkomst, de belevenissen van hun familie e.d. vast te leggen, en soms om familiegeheimen te ontdekken. Identiteit kweken. Kleur geven aan je afkomst. Zelf, zelfstandig en met behulp van de techniek die ons allen ten dienste staat. Democratisering van het gebruik van archieven in optima forma. Hoe mooi is dat!

De AVG slaat daar een groot gat in. Waarom? Dat is eigenlijk onduidelijk. Waarom de gegevens die bijna 80 jaar geleden zijn verzameld nu niet ingezien mogen worden kan eigenlijk niemand uitleggen. De motivatie: het staat in de wet. Dat is waar. En in een rechtstaat heb je je aan de wet te houden. Als iedereen daar zijn of haar eigen draai aan gaat geven, dan wordt het er niet beter op. Maar in dit geval is er echt geen enkele reden om deze beperking op te leggen. Het dient geen enkel doel. Juristen lachen zich ongetwijfeld een kriek.

Het frustreert me heel erg dat we deze stap hebben moeten zetten. Bah!

7 opmerkingen:

Yvette Hoitink zei

Ik vind dat archieven echt doorslaan. Ik durf te wedden dan meer dan 80% van de gegevens uit die bronnen betrekking heeft op reeds overleden personen, waar de AVG niet op van toepassing is. Met inzet van moderne techniek was er zeker een oplossing mogelijk geweest waardoor die niet op slot hoefden. Ik denk dan aan filteren van afbeeldingen waar mogelijk nog levende personen op voorkomen op basis van de indexen, automatisch afdekken van gegevens over religie, etc. Maar archieven schieten in een soort kniereflex door naar beperken van de openbaarheid. Dus ik deel jouw frustratie: BAH!

Luud de Brouwer zei

@Yvette
Ik kan er nog zoveel over zeggen, maar dat baat niet echt. De handdoek is nog niet geworpen, maar deze slag hebben we in ieder geval verloren. Ieder voor zich ook, want gemeenschappelijkheid is heel ver te zoeken.

Bob Coret zei

Ik ben nu al heel wat jaren actief op het vlak van genealogie als dienstverlener. Vanaf het begin heb ik daarbij de WPB in acht genomen, oftewel geen gegevens van levende personen publiceren. De AVG verandert aan dit principe niets. Cynisch gezegd, de AVG maakt het mogelijk voor de AP om boetes uit te delen, waardoor de veelal ongewijzigde privacy principes ineens wel de aandacht krijgen en organisaties als archieven ineens erachter komen dat ze bepaalde zaken niet mogen...

Een mogelijke oplossing is mijns inziens een open nationaal register van overledenen. Een dergelijk register kunnen organisaties gebruiken om te filteren. Want informatie van overledenen valt niet onder de AVG: de escape.

Paula Anguita zei

Ik benal een tijdje met die AVG bezig en de belangrijkste les is, dat heel veel details nog onduidelijk zijn. De belangrijkste reden is, dat Nederland nog steeds geen Uitvoeringswet heeft aangenomen die allerlei details - zoals het werk van archiefdiensten - regelt.

Wellicht zou het heel slim zijn en een kans kunnen bieden om contact op te nemen met AP (Autoriteit Persoonsgegevens) om dit te overleggen en om op te halen wat de status is van die Uitvoeringswet. RAT is niet het enige archief in dit land en het zou me ook niet verbazen als hierover al wat te doen is.

Overleg met AP is in elk geval wijs. Erg kundige en meewerkende personen daar, heb ik mogen ervaren.

Luud de Brouwer zei

@Bob
Klopt Bob, maar dat maakt het niet beter.
Jouw herhaalde voorstel en oproep voor een open nationaal register register van overledenen heeft nog niet het gewenste resultaat. Wie weet pikt toch iemand het op.

Luud de Brouwer zei

@Paula
Dank voor de tip Paula. Er is al veel over te doen geweest maar er is nog geen werkbare oplossing helaas. Misschien komt die nog.

kees groeneveld zei

Goed voorstel Bob!