Opgespeld protest - (aktie)buttons tegen/voor van alles

Onlangs dook mijn buttonverzameling op in een doos waar ooit mijn voetbalschoenen in zaten. Het opruimen van de zolderkasten bracht het een en ander aan herinneringen terug in beeld. Niet dat ik de buttons verzamelde met het doel een verzameling aan te leggen. Het hoorde bij een periode in mijn leven toen ik het hartgrondig oneens was met bijna alles wat zich in de wereld afspeelde. Ergens in mijn studententijd ging de knop om.

De opleiding tot leraar geschiedenis en aardrijkskunde bracht me in contact met een groep jongens die zeer uitgesproken ideeën hadden over hoe de samenleving er uit zou moeten zien. Het was de tijd van de revolutionaire terroristen van de Rode Brigades in Italië, de Rote Armee Fraktion in Duitsland en de Baskische afscheidingsbeweging (ETA) in Spanje. Daarnaast waren er de voortdurende rellen in Noord-Ierland tegen de Engelsen, de onderdrukking van volken in Midden- en Zuid-Amerika, multinationals die de economie en politiek soms opzichtig domineerden en een derde wereld die slachtoffer was van de ongebreidelde groei van welvaart en materialisme in het rijke kapitalistische westen. Niet dat er in de afgelopen 30 jaar iets wezenlijks is veranderd, maar eind jaren 70 en begin jaren 80 had ik het idee dat er iets kon en moest veranderen.

Uiteindelijk, terugkijkend en reflecterend, moet ik concluderen dat ik maar licht activistisch ben geweest. Ik liep niet vooraan maar koos wel momenten om deel te nemen aan acties.
De bezetting van het Mollerinstituut, niet die van 1978 maar enkele jaren later rond 1980, was denk ik het begin. In die jaren was er sprake van de invoering/verhoging van het collegegeld en een (nieuwe?) wet op de studiefinanciering. Ik kan me nog bijeenkomsten in de kantine van het Mollerinstituut herinneren waar uitvoerig gediscussieerd werd over de voors en tegens. De bezetting maakte onderdeel van het protest uit en wat later het handmatig betalen van het collegegeld in de burelen van de Katholieke Leergangen. Om het bureaucratisch proces te traineren. Mooie tijd.

Later meegelopen met diverse demonstraties met name natuurlijk tegen de kruisraketten en de neutronenbom, tegen kernenergie. Ik heb ook een huis gekraakt in Tilburg, maar dat was weinig spectaculair. Panden bemensen om ontruiming te voorkomen was weer een stuk spannender. Ik herinner me het Cenakel in Tilburg en de PA in 's-Hertogenbosch. De demonstratie naar aanleiding van de ontruiming is de grimmigste die ik ooit heb meegemaakt. Veel politie tussen de demonstranten en de rechtse jeugd die de demonstratie begeleide en probeerde te provoceren.

Een demonstratie in Berlijn tijdens een excursie met de geschiedenisstudenten was om een andere reden indrukwekkend. Daar werd je als demonstrant vooraf gefouilleerd door de politie, liep de politie in gesloten rij aan beide zijden van de demonstratie en werd de demonstratie beëindigd op een hermetisch afgesloten plein waar we (de Nederlandse delegatie) gelukkig op tijd weg wisten te komen. Je kon er makkelijk enkele uren worden vastgepind. Ontmoedigingsbeleid en ernstige intimidatie.
Het protest tegen de opening van het nieuwe Elisabethziekenhuis in 1982 door koningin Beatrix was ook behoorlijk heftig. De politie was door de koninklijke aanwezigheid behoorlijk zenuwachtig ondanks de kleine groep protesteerders. Het liep niet uit de hand omdat de politie veel zelfbeheersing toonde en de eigen mensen goed in de hand hield.

In al die activistische jaren werd mij duidelijk dat ik geen deel wilde uitmaken van het leger dat deze kapitalistische samenleving mede in stand hield. Een leger dat bovendien binnen NAVO-verband ook in het buitenland actief kon worden ingezet. Over mijn dienstweigeren ga ik een afzonderlijke blogpost schrijven.

Ik heb ook nog eens een aantal lessen Marxistische Economie gevolgd die in de avonduren werd gegeven. Dat kon me niet bekoren. Het Communisme was niet aan me besteed. Ik neigde meer naar Anarchisme. De Tilburgse Muurkrant heb ik ook nog een tijdje geplakt. Bovendien zorgde ik voor het op de juiste manier vouwen van de kranten en het verspreiden van de pakketjes onder de pakkers in de stad. Mijn huidige werkgever, Regionaal Archief Tilburg, toen nog Gemeentearchief Tilburg, was ook abonnee van de muurkrant.

In die jaren tussen 1978, mijn start op het Mollerinstituut, tot het dienstweigeren in 1985, ben ik wel steeds radikaler geworden. De eerste keer dat ik mocht stemmen, stemde ik op de PPR. De keer daarop op de PSP en dat heb ik volgehouden tot de partij op ging in GroenLinks in 1990. Dat werd mijn nieuwe partij. Mijn radicale houding was in de tussentijd een stuk minder geworden.

Van een mild verzet tegen onrecht in het algemeen in de wereld, ontwikkelde ik een weerzin tegen leger, staat en multinationals. Net niet genoeg om echt militant te worden, maar dat had wel kunnen gebeuren.

In mijn werk probeer ik nu overheidsinformatie op een zo laagdrempelig mogelijke manier beschikbaar te krijgen via de website van het archief. Gratis, dat vind ik heel erg belangrijk. Toegang tot informatie en kennis is wezenlijk. Kennis is macht. Langzaamaan is dat een veel grotere macht geworden dan veel mensen zich realiseren.

En soms broeit er nog steeds verzet in mij. ;)