Vandaag las ik een tweet die me in de richting stuurde van het onderstaande filmpje. Een Tegenlicht Talk over transitie. Een nieuw tijdperk. Geen ander tijdperk en geen veranderend tijdperk, maar een nieuw tijdperk.
De mensen die mij al langer volgen weten dat ik daar al vele jaren mee bezig ben en voor wat betreft mijn eigen beroepsgroep en organisatie die boodschap heb verkondigd. Helaas blijft het nodig om dat te verkondigen. Veel mensen en organisaties schieten in de reflex en willen dingen graag geleidelijk aan veranderen naar iets wat lijkt op vroeger.
Gelukkig noemt Jan Rotmans in het filmpje deze ontwikkeling: vooruit naar vroeger. Zo stel je ook de reactionairen onder ons tevreden. Doet me trouwens denken dat ik al weer veel jaren geleden de titel mee mocht bedenken van mijn vriend P. die zijn oratie ging houden als kick-off van zijn hoogleraarschap. De titel werd: Vooruit naar de basis.
Duurzaamheid, lokalisering, betrokkenheid, faciliteren, leren de eigen broek op te houden. Het zijn elementen die mijn bijzonder aanspreken. Die ook voor archieven zeker heel belangrijk en wezenlijk zijn. Organiseer het rondom je eigen organistie met mensen die je tegenkomt, faciliteer wat er opborrelt of al plaatsvindt in plaats steeds je eigen plannen en ideeën uit te werken. Baseer je planvorming op wat er al leeft en probeer mee te doen. Het is niet makkelijk maar het levert zoveel meer op. Bij Regionaal Archief Tilburg hebben we al een paar heel bevredigende en waardevolle projecten op die manier gedaan. Natuurlijk kan het veel beter en blijft er altijd ruimte en noodzaak voor verandering van aanpak. We leren. We moeten leren. We mogen leren. We mogen ook fouten maken. Flexibel zijn, meebewegen, loslaten. Dat zijn heel lastige competenties die niemand van ons geleerd heeft in zijn of haar opleiding. We leren veel eerder over structuur, zekerheid, planning, deadlines en toetsing.
Ik geloof niet dat we het daarmee alleen gaan redden.
Waarmee dan wel? Geen idee en dat is nou juist het leuke en interessante. Als je mee gaat doen bepaal je mee wat er gaat gebeuren, hoe ontwikkelingen lopen, want je gaat er deel van uitmaken. Van een afstandje gaan roepen dat het niet kan, mag of anders moet, daar heb je over het algemeen niet zoveel aan. Anderen gaan er namelijk toch mee door. Meedoen is meebepalen. Eigen inbreng hebben en dingen ook mee aanpassen en beter maken.
De bijna 16 minuten die Jan Rotmans hieronder volpraat zitten vol met vingerwijzingen, heldere zienswijzen en denken gericht op verandering. Van een hoogleraar transitiekunde mag je dat ook verwachten. Kijk en luister vooral. Laat je weer eens met de neus op de feiten gedrukt worden zonder in een depressie te raken. De wereld om ons heen is definitief aan het veranderen. Misschien maak ik het nieuwe tijdperk niet mee, maar ik ben er wel heel erg nieuwsgierig naar en ik wil er graag aan meedoen.
Ik heb ook nog wel kanttekeningen bij zijn opvattingen. Ik ben er van overtuigd dat de groep waar hij het over heeft een minderheid is. De groep mensen die bewust bezig wil zijn en is met deze omschakeling, deze kanteling. Dé mensen "willen" dat niet, maar dat doet er ook niet toe. We "wilden" ook geen smartphone toen die op de markt kwam. Sommigen nog steeds niet. Maar het gaat veranderen. Om er maar eens een olympisch cliché tegen aan te gooien: meedoen is belangrijker dan winnen. Of wat te denken van het aloude: the times they are a-changin.
Jan Rotmans spreekt op 25 februari in theater Markant in Uden.
Meer lezen over Kantelcolleges: Oefenen voor een andere tijd.
[met dank aan @marliesdevet]
Geen opmerkingen:
Een reactie posten