Laurent Binet - HhhH (Himmlers hersens heten Heydrich)

Verrassend boek. Himmler en Heydrich zijn toch de twee namen uit de Tweede Wereldoorlog die onlosmakelijk verbonden zijn met de verschrikkingen van de Endlösung. Die beide namen in de ondertitel, en verborgen in de titel, van dit boek te zien prikkelde me voldoende om het te gaan lezen. De schrijver Laurent Binet is mij volkomen onbekend.

In dit boek beschrijft hij, ja wat beschrijft hij eigenlijk. Hij beschrijft het schrijven van het boek zelf terwijl hij het boek schrijft. Dat leidt tot merkwaardige intermezzo's die je normaal niet tegenkomt in dit soort historische boeken. Heel bijzonder. Het zijn wel de overpeinzingen van een schrijver en die herken ik. Ook in de stukken die ik schrijf, zeker als ze historische onderwerpen betreffen, bekruipt je regelmatig de twijfel over juistheid van gegevens, of laat je dingen weg vanwege de vaart van het artikel. Allerlei overwegingen spelen daar in mee.

Binet neemt dat allemaal op in zijn boek, zijn beschrijving van de aanslag op Heydrich, gepleegd in 1942 in Praag. Alle toevalligheden die hij tijdens zijn research tegenkomt, de tegengestelde verklaringen, getuigenissen, alle boeken en films met die aanslag als onderwerp of waar die aanslag in ter sprake komt. Snippers informatie die soms wel soms niet in het verhaal passen. Hoe betrouwbaar zijn ze. In hoeverre kun je als auteur/onderzoeker jezelf vrijwaren van romantiseren als je officiële en niet officiële bronnen gebruikt.

Uiteindelijk krijg je als lezer wel een beeld van de aanslag, goed beschreven ook, vanuit het perspectief van de plegers en hun submilieu in Praag, van Heydrich zelf en vanuit het Duitse gezag.

Een bijzonder boek. Mij sprak deze stijlkeuze heel erg aan. Geen recht-toe-recht-aan verhaal over de volgorde van gebeurtenissen, maar ook introspectie van de schrijver van het verhaal. Zijn zoektocht naar de waarheid op basis van heel beperkte bronnen over bepaalde hoofdpersonen in het verhaal. Hij wil geen fictie schrijven, maar wordt daar min of meer toe gedwongen, geïnspireerd door wat hij van anderen leest, hoort en ziet. Ook als "slachtoffer" van de tijd waarin je zelf leeft als auteur, de perceptie op het verleden van de periode waarin je het verhaal schrijft.

Als je eens wat anders wilt lezen dan een historische roman, of een historische documentaire, al dan niet geromantiseerd, dan is dit het boek dat je moet kiezen. Curieus.