Pascal Mercier - Nachttrein naar Lissabon

Genot genoten. Stijlvol, romantisch, onverwacht, sfeerrijk, ontdekkingstocht. Ontdekkingstocht in meerdere opzichten. Een leraar klassieke talen in Bern ontmoet een vrouw op weg naar de school waar hij al sinds jaar en dag lesgeeft. Een Portugese. Die ontmoeting zet zijn leven op zijn kop. De chaostheorie in de praktijk.

De ontmoeting met deze vrouw, die verder geheel onschuldig verloopt, wakkert een vlam in Mundus (de leraar) aan die steeds feller gaat branden. Hij gaat naar een Spaanse boekhandel op zoek naar een boek in het Portugees. Hij vind er een boekje van Amadeu Inácio de Almeida. Taalgevoelig als hij is leert hij het Portugees al doende te lezen. Oefenen en geïntrigeerd raken. Om de persoon achter het boekje te leren kennen reist hij af, hij de stabiliteit en betrouwbaarheid zelve, naar Lissabon, alles achterlatend wat hem in Bern bond.

Ik ga verder niets vertellen over wat hem in Lissabon allemaal overkomt, maar het leven van deze man dat behoorlijk beperkt was, maar tegelijk ook rijk, veranderd volkomen. Hij doet dingen die hij zichzelf niet had toegedicht, schaft zelfs een nieuwe, moderne bril aan! Hij ontdekt het grote en kleine leven van de auteur van het boekje. En passant lezen we ook dat boek in dit boek. En nog een hoeveelheid brieven die hij op zijn zoektocht tegenkomt.

Het is een hele spannende ontdekkingstocht. Niet zozeer omdat er allemaal spannende en enerverende dingen gebeuren, maar omdat hij hele andere kanten van zichzelf ontdekt, zich toestaat om die te ontdekken. Er naar verlangt om die te ontdekken. Niet uit een soort van defaitisme of rusteloosheid, maar eerder omdat het gewoon tijd daarvoor is. Het is een soort andere Mundus die hij loslaat in de wereld. Een Mundus die hij altijd in zich heeft gehad, maar gecontroleerd heeft, onder de duim hield.

Voor mij opnieuw een kennismaking met een geschiedenis die ik van de zijlijn heb gevolgd: het kolonelsregime in Portugal met alle uitwassen van dien. Hoe barmhartigheid wordt gestraft, vriendschap verwaterd door liefde voor dezelfde vrouw, hoe meedogenloos ook die liefde kan zijn.

Het boek begint o.a. met aan citaat van Fernando Pessoa: "Ieder van ons is verschillende, is vele, is een overmaat aan zelven".

Dit boek prikkelt je om meer van die "zelven" uit te proberen, je andere "zelven" te ontdekken.
Prachtig geschreven, verveelt geen seconde. Rijkdom aan ervaringen en ontmoetingen naar aanleiding van een vrouw in de regen.
Wat kan het leven toch enerverend zijn, als we er aan toe willen geven. Zonder de banaliteit van de sensatie, maar met de integriteit van de ontmoeting.
Absoluut lezenswaardig. Helemaal goed.