donderdag 5 december 2013

Go Archiveteam! #dish13

Afgelopen twee dagen was ik bij DISH in de Doelen in Rotterdam. Anderhalve dag kennis delen in het Engels. Hoewel ik vooraf niet al te veel verwachtingen had, kwam ik opnieuw geïnspireerd thuis. Ik heb in tijden niet zoveel getwitterd en er was alle reden toe.

Op maandag werd de dag afgesloten door Jason Scott. Ik kende de goede man niet, maar door toeval kwam ik de afgelopen weken met hem in aanraking. Via mijn twittervrienden Ingmar, Aike en Christian werd ik weer eens geattendeerd op een reddingsactie van het Archiveteam. Dit keer was het vaderlandse Hyves aan de beurt om "gered" te worden. De opkomst van Facebook en de onhandige aanpak van TMG had dit Nederlandse sociale netwerk, ontstaan in 2003, tot een zieltogend bestaan gebracht. De centen gingen tellen en het scherm moest op zwart. Alerte bewakers van het digitale domein brachten het Archiveteam in actie en in no time startte de actie om Hyves voor het nageslacht te redden. Hoe beperkt dat misschien uiteindelijk ook blijkt te zijn.

Deze keer besloot ik om mee te doen. Ik was enkele jaren lid van Hyves maar mijn account is alweer enkele jaren geleden door mijzelf verwijderd. De overstap naar Facebook en het hoge kleutergehalte van de Hyves look and feel maakte dat makkelijk. Ik had al eerder kennis genomen van de reddingsacties van The Archiveteam, maar het leek me technisch ingewikkeld om er aan deel te nemen. Deze keer toch maar gedaan en wat bleek: kinderlijk eenvoudig. Software installeren is een fluitje van een cent en daarna doet de computer de rest. Ik heb 1GB aan data van Hyves gered. Joepie!

Een wat lange inleiding om tot de keynote van Jason Scott te komen. Maar het is noodzakelijk. Jason Scott's verhaal bracht me terug naar 2007 toen ik gelukkig werd van het oprichten van Archief 2.0 de online community voor archivarissen. Rebelse neigingen om veranderingen teweeg te brengen in de archieven in Nederland onder de bezielende leiding van Christian van der Ven, de initiatiefnemer. Het moest anders. We moesten gaan doen in plaats van denken en blijven hangen in goede bedoelingen.
Jason Scott en The Archiveteam, gedragen door The Internet Archive (archive.org), doen dat. Maar dan echt. Een beetje anarchistisch enthousiasme voor het bewaren van digitaal erfgoed. Geweldige motiverende houding en resultaten.

Save now - ask questions later. Zijn presentatie ging voor een groot deel over het redden van Hyves. Logisch aangezien dat net gebeurd was en op maandag 2 december, de dag van zijn keynote, Hyves op zwart ging. Een mooiere aanleiding om het over het redden van digitaal erfgoed te hebben is nauwelijks denkbaar.

Hij hield een gedreven praatje over de bedoelingen van Archiveteam. Over het enthousiasme van de, voor een belangrijk deel steeds wisselende, deelnemers aan de reddingsacties. Aan de hands on oplossingen die steeds weer tevoorschijn komen uit de kokers van deze enthousiastelingen die ieder hun eigen expertise inzetten om het doel te bereiken. Het feit dat om snelheid te genereren, er was maar 10 dagen tijd om de petabyte(?) aan data van Hyves te redden, er geld ingezameld moest worden om meer connecties mogelijk te maken. Dat bracht mensen van over de hele wereld in actie die geld gaven om een website te redden die ze niet kenden, nooit hebben gebruikt en ook nooit meer kunnen gebruiken. Maar toch kwam het geld er.

Hij vertelde, alsof het de normaalste zaak van de wereld is, dat The Internet Archive gratis bandbreedte en diskruimte beschikbaar heeft en stelt om collecties die anders verloren zouden gaan een plaats te geven. Eigenlijk teveel om te vertellen. Je had er bij moeten zijn om te ervaren hoe inspirerend handelend optreden kan zijn. Hoeveel meer waarde dat geeft dan alleen maar veel praten en weinig doen. Of al polderend tot een minder geschikte opplossing komen. Of ingeslagen wegen blijven bewandelen omdat het nou eenmaal zo is. Allemaal motivaties die ik dagelijks tegenkom en hoor en die lekker gelogenstraft worden door deze man en zijn mensen. Die hebben lak aan regels, of het nou om copyright gaat of relevantie.

De no nonsense opvatting kwam voor mij het meest tot uitdrukking in zijn houding tegenover enkele vragenstellers die natuurlijk, hoe kan het anders, de "beheerder" gingen uithangen. "Is het wel toegestaan om al die data zomaar te bewaren?" (copyright) "Is er toestemming om dat te doen?" (eigendom) " Wie maakt een backup van jullie back-up?". Jason Scott gebruikte veel woorden maar zei eigenlijk: dat is niet mijn probleem. Of deze informatie er over 100 jaar nog is? Geen idee. Maar nu is die informatie in ieder geval gered. Wat er van over is. Is het volledig? Nee, maar is dat erg? Kijk in onze depots en gooi alles weg wat niet volledig is. Het zou er troosteloos uit gaan zien in de stellingen. Archiveteam reageert op acties. Niet door er eerst nog eens een nachtje over te slapen, maar door te faciliteren. De cultuursector in dit land heeft sterk de neiging om vooral de "eigen" dingen te bewaren en te bewaren waard te verklaren. Dat is geen issue voor Archiveteam. Volgende generaties mogen zich daarover druk maken. Mobiliseren van mensen en actie voeren. Man naar mijn hart.

Jason Scott geeft alle credits aan de vrijwilligers die het allemaal mogelijk maken. De mensen over de hele wereld die hun computer gebruiken om websites te redden en die er later weer naar kijken om te zien wat er nog gefixed moet worden om het allemaal zichtbaar en toonbaar te houden. Is Hyves het redden wel waard? Dat is geen vraag waarmee Jason Scott zich bezighoudt. Hij lost het probleem eerst op en laat het aan anderen over om er mee aan de gang te gaan. Of niet. Geen oordeel vooraf, zelfs niet achteraf. Zie ook de discussie op archief 2.0. Ingmar Koch geeft daar ook een kort verslag van Jason Scotts keynote.

Jason hield nog een goed pleidooi waarin hij internetondernemingen verweet het downloaden van hun data zo lastig te maken. Er is veel geld voor start-ups, het beginnen van een bedrijf, folders, reclame, online marketing, alles om de klant binnen te halen. Dan is de klant binnen en blijkt na een paar jaar dat het financieel niet meer gaat. Voor de daaropvolgende shutdown is geen geld beschikbaar. Als klant of gebruiker krijg je een mail waarin de sluiting van service en website staat aangekondigd en je mag dan proberen een bepaalde periode, een week? een maand?, je eigen gegevens zeker te stellen. Of weg te halen.

De tweede dag van Dish zat ik toevalig een paar stoelen van hem verwijderd en sprak hem even kort. Hij gaf aan dat Hyves een ingewikkelde klus was en dat ze er nog niet uit zijn in hoeverre de data nog presentabel is. Hij hoopt op een fanatiekeling die in de techniek wil duiken en problemen oplossen om de geredde data beter te kunnen presenteren. I wished him luck. "Thanks man". Een volgend gesprek diende zich alweer aan.


Zie ook de blogpost van Ingmar Koch over o.a. deze keynote.

2 opmerkingen:

Christian zei

Jammer dat ik er niet bij kon zijn, maar ja, keuzes hè... Jouw verslag maakt alvast veel goed, Luud. Bedankt!

Mooi ook die vergelijking met het gevoel dat de begindagen van Archief 2.0 opriep. Alhoewel ik vind, dat wij met ons clubje ook veel 'echt' hebben gedaan hoor.

Luud de Brouwer zei

@Christian
O ja zeker hebben we met Archief 2.0 dingen gedaan! Ik wil niet de indruk wekken dat dat niet zo is.