Marktveld, kerkhof en kerk 1742. Bron: Collectie Regionaal Archief Tilburg fotonr. 027817
Het perceel heeft de vorm van een drijehoeck en ligt in het gebied genaamd aende kerck.
Het vervolg van de akte maakt duidelijk waarom zo wordt benadrukt dat het perceel onbebouwd is: voorwaarde bij de koop is dat de nieuwe eigenaar, Gerid zoon van wijlen Jan Geeridt Berijs van Oirle, het perceel onbebouwd moet laten. Het optimmeren van een gebouw zou nadelig zijn voor de buren, de kinderen van Bartelomeeus Antonis de Coman.
Jonkheer Berthout, zoon van Dirck (Diederick) Back, is van 1568 tot aan zijn dood in 1602 schout van Tilburg. Daar overlijdt hij op 16 april bij het krieken van de dag, na 33 jaar schout van Tilburg en Goirle te zijn geweest.
De Backen zijn van oudsher een invloedrijke en welgestelde familie die veel bezit hebben in de heerlijkheid Tilburg en Goirle. Berthout laat in de akte opnemen dat zijn vader Dirck, die al voor 12 september 1552 (!) is overleden, op die drijehoeck zijn wagen plach te stane als hij ter kercken quam gevaren. Dus als Dierck Back met zijn gezin of alleen, naar de grote kerk in Tilburg kwam, om de mis te bezoeken, dan stalde hij op die plek, dicht bij de kerk, zijn wagen.
In een latere akte uit 1628 krijgen we nog wat meer informatie over deze praktijk. Opnieuw wordt er gewag gemaakt van de heeren van Back, die daar hueren carootswagen plachten te stellen. Twee vermeldingen van deze 'parkeerplaats'. dat moet toch wel iets heel bijzonders zijn geweest. Waar deze familie Back precies woonde is niet bekend, maar ze waren in ieder geval eigenaren van het goed Broeckhoven waar een groot huis stond. Mogelijk is dat de plaats vanwaar ze ter kerke voeren met hun wagen.
Karos ca. 1898. Bron: collectie Regionaal Archief Tilburg fotonummer 659813. |
Het was ook niet zomaar een wagen lezen we in 1628 maar een carootswagen. Dat moeten we vertalen en lezen als een karos. De karos was een aanmerkelijke verbetering van de eerdere wagens omdat de ophanging van het deel waar je in gaat zitten niet langer was bevestigd op de assen maar met behulp van riemen of kettingen hing aan het onderstel. Dat vergroot het comfort omdat de reiziger niet langer elke hobbel direct voelt, maar er zit een soort vering in. Deze innovatie ontstond ergens in de 15de eeuw.
Deze ontwikkeling maakt het eveneens mogelijk om de koetsen (veel) lichter te maken waardoor ze ook door één paard getrokken konden worden.
Het vermelden van de carootswagen was daarmee een statement van de familie Back en geeft aan dat ze niet zomaar een familie zijn. In onze tijd is een Ferrari of een Rolls Royce het equivalent van de status die hiermee wordt uitgedrukt.
Overigens schenken de erfgenamen van Gerid Jan Geeridt Berijs van Oerle deze driehoek aan Herman de Roij die de parkeerplaats dankbaar aanvaardt. Herman de Roij is op dat moment eveneens schout van Tilburg. Hij volgt zijn vader Jan de Roij op die op zijn beurt Bertout Back opvolgde in 1602. De familie De Roij behoort ook tot de bovenklasse in Tilburg. Waarschijnlijk parkeerde Herman ook zijn wagen op hetzelfde stukje grond. Je weet het niet.
Bronnen: